Knight, M. E., Farkas, K., Wade, M., Webster, G., Pass, D. A., Perry, W., Kille, P., Singer, A., & Jones, D. L. (2025). Wastewater-based analysis of antimicrobial resistance at UK airports: Evaluating the potential opportunities and challenges. Environment International, 195, Article 109260. https://doi.org/10.1016/j.envint.2025.109260
Crynodeb: Gyda 40 miliwn o hediadau teithwyr blynyddol, mae meysydd awyr yn ganolfannau allweddol i gymunedau microbaidd o darddiadau daearyddol amrywiol gydgyfeirio, cymysgu a dosbarthu. Mae dŵr gwastraff sy'n deillio o feysydd awyr ac awyrennau yn cynrychioli llwybr posibl o ran gwasgariad byd-eang organebau Ymwrthedd Gwrthficrobaidd ac adnodd nad yw’n cael ei ddefnyddio'n ddigonol i atgyfnerthu gwyliadwriaeth Ymwrthedd Gwrthficrobaidd fyd-eang. Mae'r astudiaeth hon yn ymchwilio i nifer ac amrywiaeth genynnau ymwrthedd gwrthficrobaidd mewn samplau dŵr gwastraff a gasglwyd o derfynellau meysydd awyr (n = 132), awyrennau (n = 25), a gweithfeydd trin dŵr gwastraff cysylltiedig (n = 11) mewn tri maes awyr rhyngwladol yn y Deyrnas Unedig (Llundain Heathrow, Caeredin a Bryste). Mesurwyd cyfanswm o 76 o enynnau ymwrthedd gwrthficrobaidd gan ddefnyddio qPCR trwybwn uchel (HT-qPCR) a dadansoddwyd is-set o samplau (n = 30) ymhellach trwy ddilyniannu metagenomig. Mae ein canfyddiadau'n datgelu bod gwrthstomau dŵr gwastraff awyrennau yn wahanol o ran cyfansoddiad i'r rhai a welwyd mewn terfynellau meysydd awyr, er gwaethaf eu hamrywiaeth debyg. Yn arbennig, roedd hediadau a ddechreuodd o Asia ac Affrica yn cludo nifer uwch o enynnau ymwrthedd gwrthficrobaidd unigryw o'i gymharu â'r rhai o Ewrop a Gogledd America. Fodd bynnag, ni ddangosodd clystyru proffil genynnau ymwrthedd gwrthficrobaidd unrhyw gysylltiad cyffredinol â daearyddiaeth. Roedd gan ddŵr gwastraff terfynfa a gorsaf bwmpio Caeredin wrthwynebiadau cyfansoddiadol tebyg i wrthwynebiadau'r gweithfeydd trin dŵr gwastraff trefol cysylltiedig, er bod angen ymchwil pellach i bennu cyfraniadau cymharol y boblogaeth leol a theithwyr rhyngwladol. Mae'r astudiaeth hon yn darparu'r ymchwiliad cynhwysfawr cyntaf i Ymwrthedd Gwrthficrobaidd mewn dŵr gwastraff o awyrennau a therfynellau ar draws nifer o feysydd awyr rhyngwladol. Mae ein canlyniadau'n tynnu sylw at ddŵr gwastraff awyrennau fel llwybr posibl i drosglwyddo Ymwrthedd Gwrthficrobaidd trawsffiniol ac offeryn gwerthfawr o ran gwyliadwriaeth Ymwrthedd Gwrthficrobaidd byd-eang. Fodd bynnag, mae'r canfyddiadau hefyd yn tanlinellu'r cyfyngiadau a'r angen am ddulliau safonol i fonitro Ymwrthedd Gwrthficrobaidd mewn amgylcheddau meysydd awyr, er mwyn lliniaru lledaeniad byd- eang Ymwrthedd Gwrthficrobaidd yn effeithiol a gwella strategaethau gwyliadwriaeth iechyd y cyhoedd.
Geiriau Allweddol: Epidemioleg ar sail dŵr gwastraff; Trosglwyddo trawsffiniol; Bioddiogelwch byd-eang; Iechyd Cyfunol; Gwyliadwriaeth iechyd cyhoeddus; Symudiad teithwyr trawsffiniol